کلاژن

کلاژن مسئول 30 درصد از پروتئین بدن است. این ماده ساختار مورد نیاز برای پوست، عضلات، استخوان ها و بافت های همبند را فراهم می کند. این ماده یکی از فراوان ترین پروتئین های موجود در بدن است. کلاژن اصلی ترین بلوک سازنده پوست، عضلات، استخوان ها، تاندون ها و سایر بافت های همبند به شمار می رود و در اندام های مختلفی یافت می شود.

همانطور که می دانید پروتئین ها از آمینواسیدها تشکیل شده اند. آمینواسیدهای اصلی که کلاژن را می سازند شامل پرولین، گلیسین، هیدروکسی پرولین است. این آمینواسیدها کنار هم قرار می گیرند تا بتوانند این پروتئین را بسازند. بدن شما برای اینکه بتواند ساختار درستی داشته باشد به این ماده نیاز دارد.

کلاژن چه کاری در بدن انجام می دهد؟

نقش اصلی کلاژن فراهم آوردن ساختار، قدرت و حمایت مورد نیاز برای اندام های مختلف در بدن است. شاید بتوان کارکردهای اصلی این ماده را در موارد زیر خلاصه کرد:

• به رشد سلول های جدید کمک می کند
• نقش مهمی در جایگزین شدن سلول های مرده پوست ایفا می کند.
• یک بافت و پوشش حمایت کننده برای اندام های مختلف بدن است.
• ساختار، قدرت و کشسانی پوست را بهبود می بخشد.
• به لخته شدن خون کمک می کند.

انواع مختلف کلاژن کدام اند؟

شاید برایتان جالب باشد که بدانید چیزی حدود 28 نوع کلاژن تا به حال شناسایی شده است. این مواد بر اساس نوع گرد هم آمدن مولکول ها و سایر موارد با هم متفاوت اند و در قسمت های مختلفی از بدن مورد استفاده قرار می گیرند. کلاژن 5 نوع اصلی دارد که در ادامه آن ها را با هم مرور می کنیم:

1. نوع 1 : این نوع از کلاژن بیش از 90 درصد کلاژن بدن را تشکیل می دهد. نوع 1 معمولا ساختار پوست، استخوان ها، تاندون ها و مفاصل را شکل می دهد.
2. نوع 2: این نوع از کلاژن در غضروف های کشسان یافت می شود که از مفاصل حمایت می کند.
3. نوع 3: این نوع از کلاژن هم در عضلات، شریان ها و اندام های مختلف بدن یافت می شود.
4. نوع 4: این نوع از کلاژن در لایه های پوست دیده می شود.
5. نوع 5: این نوع هم در چشم، برخی از لایه های پوست و مو وجود دارد.

با افزایش سن چه بلایی بر سر کلاژن می آید؟

زمانی که پا به سن می گذاریم بدن مان کلاژن کمتری تولید می کند. البته این تنها مشکلی نیست که با آن دست و پنجه نرم می کنیم. زمانی که سن مان افزایش پیدا می کند بدن کلاژن موجود را با سرعت بیشتری تجزیه می کند. حالا مقدار کلاژن در بدن کاهش پیدا می کند و در نهایت باعث بروز مشکلات مختلفی می شود.

هرچند کاهش سطح کلاژن را نمی توان در بدن اندازه گرفت اما نشانه هایی وجود دارد که به شما هشدار می دهد. این نشانه ها و علایم عبارتند از:

• پوست تان دچار چین و چروک می شود و حالت افتادگی به خود می گیرد.
• اطراف چشم شما دچار گودی می شود.
• عضلات تان ضعیف تر می شود و دچار درد در این بخش از بدن می شوید.
• درد مفاصل امان تان را می برد.
• دامنه حرکتی تان کاهش پیدا می کند.
• مشکلاتی در جریان خون رخ می دهد.

چرا مصرف مکمل های حاوی کلاژن اینقدر مهم است؟

همانطور که در قسمت قبلی بیان کردیم با افزایش سن ذخایر کلاژن رو به کاهش می رود.  این ماده بخش اعظمی از پروتئین بدن را تشکیل می دهد و کمبود آن دردسرهای زیادی را برای افراد ایجاد می کند. به همین خاطر مصرف مکمل هایی که در خود کلاژن دارند می تواند بسیار مفید باشد. با مصرف این مکمل ها می توانید از بافت های همبند خود محافظت کنید، ارتباطات سلول ها و رشد آن ها را بهبود ببخشید، بهبود زخم ها را تسریع کنید و سیستم ایمنی بهتری داشته باشید، جلوی چین و چروک پوست تان را بگیرید و از پیری زودرس پوست پیشگیری کنید.

مزایایی که مصرف مکمل های حاوی کلاژن برایتان به ارمغان می آورند

مکمل های حاوی کلاژن به شکل پودر، کپسول و مایع در دسترس شما قرار دارند. معمولا این ماده از منابع حیوانی به دست می آیند و برخی از مکمل ها حاوی تخم مرغ هستند. مکمل های کلاژن هیدرولیزه هستند و این موضوع بدنی معنی است که جذب آن ها را سریع تر و بهتر در بدن انجام می شود. به خاطر داشته باشید که نوع کلاژن موجود در مکمل ها با هم متفاوت است. برخی از آن ها ممکن است حاوی یک یا دو نوع متفاوت از کلاژن باشند. در ادامه می خواهیم مزایایی که مصرف این مکمل ها برایتان به ارمغان می آورند را بررسی کنیم.

به جوان سازی پوست کمک می کند

همانطور که در قسمت های قبلی هم بیان کردیم با افزایش سن سطح کلاژن در بدن افت می کند و بدن نمی تواند مقادیر زیادی از آن را تولید کند. در این شرایط پوست خشک می شود، دچار افتادگی می شود و چین و چروک هایی در آن ظاهر می شود. یکی از مطالعات مروری انجام شده در سال 2019 نشان می دهد مصرف مکمل های حاوی کلاژن می تواند به درمان زخم و کاهش نشانه های پیری کمک کند. افرادی که برای 8 الی 24 هفته حدود 2.5 الی 10 گرم از این ماده را روزانه مصرف کرده  بودند تاثیرات خوبی مشاهده کردند. اصلی ترین مزایایی که کلاژن می تواند برای پوست دشاته باشد افزایش کشسانی پوست، بهبود هیدراتاسیون پوست و بهبود چگالی کلاژن در پوست است.

زمانی که از این مکمل ها استفاده می کنید پوست سفت تر و درخشان تری خواهید داشت و می توانید نشانه های پیری را به تعویق بیندازید.

به تحکیم استخوان ها کمک می کند

کلاژن یکی از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده استخوان ها محسوب می شود و قدرت آن ها را حفظ می کند. استفاده از مکمل هایی که در خود این ماده را دارند می تواند به سلامت استخوان ها کمک کند و اسکلت شما را تقویت نماید. همانند پوست، از دست دادن کلاژن بر روی قدرت استخوان ها هم تاثیر می گذارد. با افزایش سن کلاژن کمتری در بدن خواهید داشت و همین امر باعث تضعیف استخوان هایتان می شود. زمانی که استخوان های شما تضعیف می شود احتمال پوکی استخوان هم افزایش پیدا می کند. یکی از مطالعات انجام شده بر روی زنان نشان می دهد افرادی که از کلسیم، ویتامین d و 5 گرم مکمل کلاژن در روز استفاده کرده بودند استخوان های سالم تری داشتند.

به افزایش حجم عضلات کمک می کند

اگر دوست دارید عضلات قدرتمندتری داشته باشید بهتر است مکمل هایی که در خود کلاژن دارند را امتحان کنید. با افزایش سن حجم عضلات و قدرت آن ها دستخوش تغییر می شود. ترکیب مکمل های حاوی collagen با ورزش می تواند به شما کمک کند حجم عضلات تان را افزایش دهید. محققان بر این باورند که کلاژن می تواند از پروتئین های عضلات همچون کراتین پشتیبانی کند و رشد عضلات بعد از ورزش را تسهیل نماید.

در یک مطالعه 12 هفته ای بر روی 27 مرد کهنسال که حجم عضلات خود را به دلیل افزایش سن از دست داده بودند مشخص شد افرادی که 15 گرم کلاژن در روز مصرف کرده بودند و در کنار آن تمرینات ورزشی داشتند قدرت بیشتری در عضلات خود به دست آوردند.

کلاژن باعث سلامت مفاصل شما می شود

زمانی که صحبت از موثر بودن مکمل های حاوی کلاژن برای درد مفاصل به میان می آید تحقیقات نتایج مختلفی را نشان می دهد. با اینحال مطالعات متعددی نشان می دهد که مصرف این مکمل ها می تواند نشانه های درد در مفاصل را بهبود ببخشد.

ممکن است به سلامت قلب تان کمک کند

محققان بر این باورند که مکمل های حاوی کلاژن می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را تا حد زیادی کاهش دهد. کلاژن ساختاری را برای شریان ها، رگ های خونی و سایر بخش ها فراهم می کند. بدون کلاژن کافی شریان ها ممکن است انعطاف پذیری و کشسانی کافی نداشته باشند. این موضوع باعث بروز مشکلاتی همچون تنگ شدن شریان ها می شود و زمینه را برای بروز بیماری هایی همچون سکته قلبی فراهم می آورد.

در یک مطالعه 6 ماهه که بر روی 31 فرد سالم انجام شد دانشمندان به این نتیجه رسیدند که مصرف 16 گرم از این ماده می تواند سفتی شریان ها را تا حد زیادی کاهش دهد. علاوه بر این، افرادی که از این مکمل ها استفاده کرده بودند سطح کلسترول خوب شان تا 6 درصد افزایش پیدا کرده بود. البته شما باید این مکمل ها را زیر نظر پزشک مشورت کنید و هرگز بدون مشورت با پزشک مکملی را در رژیم غذایی خود نگنجانید.

چقدر طول می کشد تا نتیجه مصرف مکمل را ببینیم؟

عملکرد کلاژن در بدن کمی کند است. اصلا مهم نیست برای چه هدفی از این مکمل ها استفاده می کنید حداقل باید 8 هفته منتظر بمانید تا نتایجی که مدنظرتان هست را ببینید. بیشتر مطالعات حداقل برای 8 هفته از این مکمل ها استفاده کرده اند تا تاثیرات موجود را بسنجند. پس باید کمی صبور باشید و تلاش کنید در کنار مصرف این مکمل ها رژیم غذایی درست و اصولی را اتخاذ کنید.